De bevoegdheden van een toezichthouder

Een toezichthouder wordt door de overheid aangesteld om als onafhankelijke en onpartijdige partij te bekijken of organisaties de wet- en regelgeving naleven. Binnen dit vak is het cruciaal dat je het hoofd koel weet te houden en altijd het overzicht weet te bewaren. In dit artikel bekijken we de bevoegdheden van een toezichthouder en brengen we deze functie in beeld. Nieuwsgierig? Lees dan snel verder!

Algemene wet bestuursrecht bevoegdheden toezichthouder

Elke gemeente heeft de taak om hun eigen verboden en geboden te controleren. Deze taak wordt uitgevoerd door gemeentelijke toezichthouders. Zij hebben een standaardpakket aan bevoegdheden die beschreven staan in de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Om een goed beeld te krijgen van de bevoegdheden bekijken wij de Awb.

Algemene eisen

Een toezichthouder moet zich houden aan ‘algemene beginselen van behoorlijk bestuur’. Dit zijn regels als de geheimhoudingsplicht, vooringenomenheid en het verbod van misbruik van bevoegdheid. Dit zijn ongeschreven regels die gelden voor het gehele openbaar bestuur.

Vorderen van inlichtingen en inzage van gegevens en bescheiden

Een toezichthouder is bevoegd om inlichtingen te vorderen. Dit gebeurt meestal in combinatie met de inzage van gegevens en bescheiden. Dit betekent dat de toezichthouder ter plekke kopieën mag maken. Ook is het mogelijk dat de toezichthouder, na het afgeven van schriftelijk bewijs, al het bewijs meeneemt om ergens anders te kopiëren. Daarnaast is de toezichthouder bevoegd om al het bewijs schriftelijk op te eisen. Hij/zij dient dan wel te vermelden waarom hij/zij het opeist, op basis van welke regel en wat hij/zij precies wilt zien.

Er zitten grenzen aan taakvervulling

Een toezichthouder mag niet meer controleren dan wat de wet voorschrijft. Dat betekent dat de toezichthouder zijn bevoegdheden alleen mag gebruiken als ze voor een goede vervulling van zijn taak zijn. Voorbeelden van overschrijdende taakvervulling zijn:

  • Een toezichthouder mag nooit een terrein betreden met behulp van de sterke arm zonder dat dit nodig is. Hij/zij moet eerst altijd nagaan of de persoon in kwestie hem/haar toegang wilt geven.
  • Er mogen geen kopieën gemaakt worden als alleen inzage voldoende is.
  • Een toezichthouder kan geen inzage vorderen van andere stukken dan de stukken die verband houden met de wettelijke voorschriften waarop het toezicht betrekking heeft.

In het kort. Een toezichthouder is bevoegd om de volgende zaken uit te voeren:

  •  Plaatsen betreden;
  • Inlichtingen vorderen;
  • Identiteitsbewijzen vorderen;
  • Zakelijke gegevens vorderen en kopiëren;
  • Zaken onderzoeken en monsterneming doen;
  • Vervoersmiddelen onderzoeken.
De bevoegdheden van een toezichthouder

Binnen welke aandachtsgebieden zijn toezichthouders actief?

Toezichthouders worden in de meeste gevallen aangesteld door een gemeente. Hierbij worden toezichthouders op onderzoek uitgestuurd om te onderzoeken of de wet- en regelgeving wordt nageleefd. De focus hierbij ligt op de volgende aandachtsgebieden:

  • Bouw/verbouw, sloop, constructie en brandveiligheid;
  • Ruimtelijke ordening;
  • Milieu;
  • Horeca;
  • Woonfraude en overlast;
  • Verkeer;
  • Openbare orde.